«Նառա, դու սո՛ւս»․ այս կոչ-հորդոր-պահանջով պետք է դիմել ԱԺ ԲՀԿ-ական նախկին պատգամավոր Նաիրա Զոհրաբյանին, երբ վերջինս իր՝ խոսքի համար պատասխանատու օրգանը բացում է՝ մարդկանց մասին կարծիք, տեսակետ, դիրքորոշում հայտնելու համար։
Զոհրաբյանը, հիշեցնենք, եղել է ԱԺ մարդու իրավունքների եւ հանրային հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահը, եւ, ենթադրվում էր, որ կոմպետենտության բարձր մակարդակ եւ առանձնակի բծախնդրություն պետք է ցուցաբերեր մարդու իրավունքներին առնչվող հարցեր արծարծելիս, առավել եւս՝ այդ իրավունքների պաշտպանության դիրքերից հանդես գալիս։
Սա այն պաշտոնյան է, որը, հիշեցնենք, 2020-ի նոյեմբերի 9-ի հայտարարությունից հետո «Հայրենիքի փրկության» տխրահռչակ շարժման հարթակներից «փայլում էր» իր «վեյելչախոսությամբ»՝ ժողովրդին անվանելով «ժեխ»։ Սա այն նախկին պաշտոնյան է, որը 2020-ի դեկտեմբերին զրկվեց իրեն վերապահված առաքելությունից, քանի որ ֆեյսբուքյան էջում գրել էր․ «Ես ժեխին հայրենիք չեմ տալու։ Ժեխն իմ երկրում այլեւս ոչինչ չի որոշելու: Ու եթե պետք լինի, այո, մինչեւ կրթական որոշակի ցենզի հասնելը, ժեխին պիտի զրկել որեւէ կարգի որոշում կայացնելու եւ առաջին հերթին՝ ընտրելու իրավունքից: Ու բռնի ուժով տանել կրթելու: Սա այլեւս տեսակի կռիվ է՝ ժողովրդի ու ժեխի կռիվ. Ո՞ր տեսակը կհաղթի՝ էնպիսի պետություն էլ կունենանք»։
Թե ի՞նչ «տեսակի» կրող է Զոհրաբյանը եւ որ տեսակի պաշտպանությամբ է զբաղվում, հասկանալի է դառնում գրեթե ամենօրյա ռեժիմով՝ նրա մասնակցությամբ ասուլիսներին ու հանրային միջոցառումներին հետեւելով։
Նկատենք՝ նա՝ ԶԼՄ-ներից մեկի հարցին՝ ընդունո՞ւմ է, որ վիրավորել է մարդկանց, ժողովրդին, պատասխանել էր՝ ոչ եւ ընդգծել՝ իրեն պաշտոնից զրկելը «քաղաքական հետապնդում է անձամբ Նիկոլ Փաշինյանի կողմից»։
Ահա այս արժեհամակարգային տրամաբանությամբ մարդը, բնական է, որ կփորձի արդարացնել ԱԺ «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության պատգամավորի՝ Հակոբ Ասլանյանի նկատմամբ հանրային տրանսպորտում տեղի ունեցած խուլիգանական արարքը։
Ասլանյանը, ի դեպ, Ղարաբաղյան երեք պատերազմների մասնակից է։ Հատկանշական է, որ Զոհրաբյանը շարքային քաղակտիվիստ չէ, այլ իրավապաշտպան գործունեությամբ է զբաղվում՝ 2021-ին գրանցել եւ «աշխատացնում է» «Անվտանգություն եւ ժողովրդավարություն» անունով իրավապաշտպան ՀԿ-ն եւ, դատելով նրա գործունեությունից, ստանձնել է «հանրապետության գլխավոր քաղբանտարկյալի»՝ Արմեն Աշոտյանի պաշտպանությունը՝ դատական նիստերից հետո (մեկումեջ էլ՝ նիստերի ժամանակ) հանդես գալով «ահեղադղորդ» հայտարարություններով։
Եվ ուրեմն, որպես Աշոտյանի հետ «աֆիլացված» իրավապաշտպան՝ Զոհրաբյանը «օքե՛յ»՝ նորմալ, եթե կուզեք՝ բնական եւ բարոյական է համարում Սամվել Վարդանյան անունով քաղաքացու ցուցաբերած վարքագիծը։
«Ես մանրամասն նայել եմ կադրերը, չկա որեւէ բռնություն, որեւէ բռնության կոչ, կա մարդու տեսակետ՝ այս իշխանության ներկայացուցչի հանդեպ»,- ասել է Զոհրաբյանը՝ հավելելով, թե՝ տեսանյութից երեւում է, որ ՔՊ-ական պատգամավորն է փորձում հարվածել քաղաքացուն, որը փորձում է իր տեսակետը հայտնել: (Քիչ էր մնում նախկին ԲՀԿ-ականը հայտարարեր, որ Ասլանյանն իրավունք չուներ տնից դուրս գալ, աշխատանքի գնալ՝ օգտվելով հանրային տրանսպորտից։ Նա իր այդ արարքով, ավտոբուսում իր ներկայությամբ սադրել է նման միջադեպ, դրդել է, որ ինչ-որ քաղաքացի դիմի խուլիգանության։ Եթե տնից դուրս չգար, դեպքը տեղի չէր ունենա)։
Կասկածներ կան, որ Զոհրաբյանը, ինքնամոռաց ու իրեն անհեթեթ վիճակի մեջ դնելով, նետվել է սույն քաղաքացու պաշտպանությանը, քանի որ նրան եւս համարում է իրեն հոգեհարազատ արժեհամակարգի կրող՝ ի վերջո, «ժեխ» տերմինը, ինչպես հիշատակվեց, շրջանառության մեջ է դրել հենց Զոհրաբյանը։
ՀՀ-ն միջազգային հարթակներում, մասնավորապես՝ ԵԽԽՎ-ում ներկայացրած նախկին պատգամավորը չի բավարարվել ասվածով եւ անհատական «լայֆով» դիմել է նաեւ ՀՀ-ում հավատարմագրված դեսպաններին։
Հղում անելով փաստաբան Ռուբեն Մելիքյանին, ըստ որի՝ Սամվել Վարդանյանը ՁԱՊՀ տեղափոխվելիս դիմակավորված անձանց կողմից բռնության է ենթարկվել (արդյոք նման արարք թո՞ւյլ է տրվել Վարդանյանի հանդեպ, թե՞ ոչ՝ նախաքննության կողմից դեռեւս տեղեկություն չի հաղորդվել), Զոհրաբյանը «վստահաբար պնդել» է՝ «սա կազմակերպված է եղել հենց իշխանության կողմից»։ «Բավական չէ՞ լռեք, եվրո՛ յոնջաներ»,- ասելիքն այսպես է եզրափակել եվրոպական կառույցներում աշխատած Զոհրաբյանը։
Մինչ ՀՀ-ում հավատարմագրված միջազգային կառույցների ներկայացուցիչներն ու դեսպանները կարձագանքեն նրան՝ նկատենք՝ Զոհրաբյանը հատուկ շեշտել է, որ խուլիգանական արարք թույլ տված անձը 44-օրյա պատերազմի մասնակից է, «նրա հայրը նույնպես մասնակցել է նախորդ պատերազմներին եւ վիրավորում ստացել, ում մայրը Ադրբեջանում հայերի հանդեպ ցեղասպան գործողություններից մազապուրծ կարողացել էր փրկվել», ապա բխեցրել՝ «երթուղայինում ՔՊ-ական պատգամավորին վերբալ, առանց որեւէ բռնության, ընդամենը խոսքով հայտնել է իր կարծիքը»։
Ասվածից հետո չգիտես՝ լա՞ս, թե՞ խնդաս իրավապաշտպան Զոհրաբյանի կոմպետենտության խիստ ցածր եւ վուլգարության խիստ բարձր մակարդակի վրա․ փաստորեն, հանրային տրանսպորտում կամ մեկ այլ հանրային վայրում կարելի է խուլիգանական արարք թույլ տալ եւ որպես «մեղմացուցիչ դեպք հանցանաց» երեսով տալ պատերազմի մասնակից լինե՞լը, պատերազմում վիրավորում ստացածի, ցեղասպանությունից մազապուրծ եղածի որդի լինե՞լը ․․․Եթե այդպես է, ուրեմն պատերազմի մասնակից ցանկացած անձ կարող է ցանկացած պահի ցանկացած ձեւով հայտնել իր կարծիքը ցանկացած անձի, այդ թվում՝ Զոհրաբյանի վերաբերյալ։
Այս համատեքստում հատկանշական է մեջբերել մի դիպված․ 44-օրյա պատերազմի ավարտից հետո համացանցում տեսանյութ հայտնվեց, որում պատերազմի մասնակից, զինվորական հագուստ կրող մի քանի անձինք, դիմելով Երեւանի կենտրոնում «հայրենիքի փրկությանը» լծված ընդդիմադիրներին, նրանց «քաղցր» խոսքեր էին շռայլում, մեկն էլ, դիմելով կոնկրետ Նաիրա Զոհրաբյանին, նրան «կոչ էր անում»՝ «տռուսիկս ուտես»։
Ի դեպ, տիկին Զոհրաբյանը, ակներեւաբար, մինչեւ հոգու խորքը խոցվել էր այդ տեսանյութից եւ, կարելի է ասել․․․, տեղը չէր գտնում։ Հիմք ընդունելով Զոհրաբյանի՝ վերաբերյալ խոսքերը կարծիք արտահայտելու մասին՝ հետին թվով կարելի է արձանագրել՝ իզուր էլ նեղվել էր. այդ մարդիկ ընդամենը «վերբալ, առանց բռնություն գործադրելու, խոսքի մակարդակում» հայտնել էին իրենց տեսակետը, կարծիքը։ Եվ բացի այս, եթե վաղը կամ մյուս օրը կամ երբեւէ փողոցում կամ հանրային այլ վայրում որեւէ քաղաքացի մոտենա Զոհրաբյանին, խոչընդոտի նրա տեղաշարժն ու հընթացս անվանի, օրինակ, «ծախված», «անառակ», «անինքնասեր», «քսու անձնավորություն» եւ վերջապես․․․ «ժեխ», նա թող արտահայտման այս դրսեւորմանը նորմալ վերաբերվի, համարի կարծիքի արտահայտում, չվիրավորվի եւ չդիմի իրավապահներին՝ առաջնորդվելով դասականի հայտնի հորդորով՝ «Նա՛ռա, դու սո՛ւս»։
Հ․Գ․ Իշխանության ներկայացուցիչներին թիրախավորողների հակաօրինական վարքագիծը, խուլիգանական արարքները ոչ թե դատապարտելու, ավելին՝ հերոսացնելու, նրանց՝ պատերազմի մասնակից լինելը շահարկելով արդարացնելու այս մերժելի պրակտիկան չափազանց մտահոգիչ է, քանի որ կարող է հակաօրինական վարքագծի խրախուսման, նման գործողությունների ռեցիդիվի հանգեցնել՝ ունենալով վտանգավոր, ընդհուպ ազգային անվտանգությանը սպառնացող հետեւանքներ։
Ցավալի է արձանագրել, որ խրախուսողների թվում են իրավապաշտպանի դիմակի տակ ծպտվածներն ու ժողովրդավարության եւ անվտանգության մասին ամենօրյա ռեժիմով բարբաջողները։
