Հայաստանը մեկն է այն հնագույն երկրներից, որն ունի մոտ 3 500 տարվա արձանագրված պատմություն: Ի սկզբանե երկիրն անվանվել է Հայք, հետագայում վերանվանվել Հայաստան (Հայկի երկիր): Անվանումը գալիս է Հայկի և Բելի մասին հինավուրց լեգենդից, ըստ որի Հայկը պարտության է մատնել իր պատմական թշնամի Բելին:
«Հայաստան» անունը կնքվել է երկրի շրջակա պետությունների կողմից, այն առաջացել է հայերի նախնի և մեծ առաջնորդ Արամի կամ Արմենակի անունից, որը հայտնի է ինչպես Միջագետքի Աստված Հայայի (Հայկի) ծոռ:
Հայկական լեռնաշխարհի առաջին նշանակալից պետությունն առավելապես զարգացած Արարատյան թագավորությունն էր: Պետությունը ստեղծվել է մ.թ.ա. 11-րդ դարում։ Մ.թ.ա. 782 թվականին Արգիշտի Առաջին թագավորը հիմնադրեց ամրակուռ Էրեբունի քաղաքը՝ ներկայիս Հայաստանի մայրաքաղաք Երևանը: