Iravaban.net-ը ուսումնասիրել է «Երրորդ և յուրաքանչյուր հաջորդ երեխայի նպաստ նշանակելու և վճարելու կարգը հաստատելու մասին» ՀՀ կառավարության որոշման նախագիծը, որը մշակվել է Ազգային Ժողովի կողմից 2025 թվականի դեկտեմբերի 17-ին երկրորդ ընթերցմամբ և ամբողջությամբ ընդունված ««Պետական նպաստների մասին» օրենքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» օրենքի հիման վրա։ Նոր կարգավորումը նպատակ ունի ապահովել բազմազավակ ընտանիքների սոցիալական պաշտպանվածությունը և խթանել ծնելիության աճը։
Ի՞նչ է երրորդ և յուրաքանչյուր հաջորդ երեխայի նպաստը
Երրորդ և յուրաքանչյուր հաջորդ երեխայի նպաստը նոր պետական աջակցության տեսակ է, որը նշանակվում է ընտանիքներին, որտեղ ծնվել է երրորդ կամ հաջորդ երեխան։ Նպաստի չափը կազմում է ամսական 50,000 դրամ և նշանակվում է յուրաքանչյուր երեխայի համար առանձին։
Նպաստը վճարվում է ամսական՝ անկանխիկ եղանակով՝ ծնողի անվամբ բանկում բացված սոցիալական ապահովության հաշվին փոխանցելու միջոցով։ Նպաստ ստանալու իրավունքը շարունակվում է մինչև երեխան 6 տարեկան դառնալը։
Ո՞վ կարող է ստանալ նպաստը
Նպաստ ստանալու իրավունք ունեն այն ծնողները, որոնք՝
Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիներ են,
հաշվառված են ՀՀ-ում բնակության վայրի հասցեով,
փաստացի գտնվում են Հայաստանի Հանրապետությունում,
ունեն երրորդ կամ հաջորդ երեխա, որը ծնվել է 2026 թվականի հունվարի 1-ին կամ դրանից հետո։
Մեկից ավելի երեխա ծնվելու դեպքում (օրինակ՝ երկվորյակներ) նպաստ նշանակվում է յուրաքանչյուր երեխայի համար առանձին։
Ինչպե՞ս է որոշվում երեխայի կարգաթիվը
Երեխայի կարգաթիվը որոշելիս հաշվի են առնվում.
Պարտադիր հաշվառվող երեխաները՝
շահառու երեխայի հարազատ քույրերն ու եղբայրները (երկու ծնողից սերված),
բնակության վայրի հասցեով հաշվառված անչափահաս երեխաները և չափահաս զավակները։
Համահայր կամ համամայր երեխաները հաշվառվում են, եթե՝
դատարանի վճռով կամ ծնողի համաձայնությամբ բնակության վայրը սահմանված է շահառու երեխայի ծնողի բնակության վայրը,
դատական կարգով հաստատված է, որ փաստացի խնամքն ու դաստիարակությունն իրականացնում է շահառու երեխայի ծնողը,
շահառու երեխայի ծնողն ստանում է ալիմենտ այդ երեխայի համար,
նոտարական ակտով հաստատված է երեխայի խնամքի փաստը,
մյուս ծնողը մահացել է, ճանաչվել է անգործունակ, զրկվել կամ հրաժարվել է ծնողական իրավունքներից։
Հատուկ դեպքեր՝
հաշվի է առնվում նաև ՊԲ մարտական գործողություններին մասնակցելու կամ պարտադիր ծառայության ժամանակ զոհված զինծառայող քույր կամ եղբայրը՝ անկախ բնակության վայրից։
Ինչպե՞ս դիմել նպաստի համար
Առցանց դիմում՝
Ծնողը կարող է դիմել առցանց՝ www.socservice.am կայքէջից՝
մուտք գործել ծրագրային միջավայր,
լրացնել անհրաժեշտ տվյալները (ծնողի և երեխաների անուն, ազգանուն, ծննդյան ամսաթիվ, ծննդյան վկայականի տվյալներ),
ընտրել բանկը, որտեղից ցանկանում է ստանալ նպաստը,
տալ համաձայնություն տվյալների մշակմանը։
Առցանց դիմելիս փաստաթղթեր կցելու անհրաժեշտություն չկա։ Տվյալները ինքնաշխատ եղանակով ստուգվում են բնակչության պետական ռեգիստրի և քաղաքացիական կացության ակտերի գրանցման մարմնի տեղեկատվական բազաների հետ։
Տարածքային կենտրոն դիմելը՝
Տարածքային կենտրոն անհրաժեշտ է դիմել հետևյալ դեպքերում՝
եթե երեխայի ծննդի գրանցումը կատարել է օտարերկրյա պետության մարմինը,
եթե դիմողը դիվանագիտական ծառայության աշխատակից է,
եթե տեղեկատվական շտեմարանների տվյալները բավարար չեն։
Այս դեպքում պետք է ներկայացնել դիմում և անհրաժեշտ փաստաթղթերի լուսապատճենները։
Որոշման կայացման ժամկետները
Առցանց դիմումի դեպքում՝
ինքնաշխատ եղանակով նշանակվում է նպաստ, եթե բոլոր պայմանները բավարարված են,
անմիջապես ստացվում է հաղորդագրություն էլեկտրոնային փոստի հասցեին։
Տարածքային կենտրոն դիմելու դեպքում՝
10 աշխատանքային օրվա ընթացքում տարածքային կենտրոնը ստուգում է տվյալները և կայացնում որոշում,
5 աշխատանքային օրվա ընթացքում ուղարկվում է հաղորդագրություն էլեկտրոնային փոստի հասցեին։
Նպաստի վճարման պայմանները
Նպաստը վճարվում է ամսական՝ ծնողի սոցիալական ապահովության հաշվին։ Բանկի հետ հաշվի պայմանագիր կնքելու համար ծնողը պետք է անձամբ ներկայանա ընտրված բանկ։
Կարևոր պայմանը՝ նպաստ ստացող ծնողը պարտավոր է տարեկան մեկ անգամ հաստատել իր՝ Հայաստանի Հանրապետությունում լինելու հանգամանքը՝
ներկայանալով բանկ և ստորագրելով համապատասխան հայտարարություն,
ժամկետը՝ ոչ ուշ, քան վերջին անգամ բանկ ներկայանալու ամսվան հաջորդող 12-րդ ամսվա վերջին աշխատանքային օրը,
ՀՀ-ում լինելու հանգամանքը կարող է հաստատվել նաև ինքնաշխատ եղանակով՝ աշխատանքային հարաբերությունների, ժամանակավոր անաշխատունակության կամ տարածքային կենտրոն անձամբ դիմելու տվյալների հիման վրա։
Ե՞րբ չի նշանակվում նպաստը
Նպաստ նշանակելը մերժվում է, եթե՝
ծնողը ՀՀ քաղաքացի չէ,
դիմումը ներկայացվել է երեխայի 6 տարեկանը լրանալու ամսին կամ դրանից հետո,
ծնողը կամ երեխան հաշվառված չեն ՀՀ-ում բնակության վայրի հասցեով։
ծնողը և երեխան չեն գտնվում ՀՀ-ում (սահմանի էլեկտրոնային հատման համակարգի տվյալներով),
երեխայի կարգաթիվը երեքից ցածր է,
Երեխայի համար արդեն նշանակվել է նպաստ,
երեխան մահացել է պերինատալ շրջանում։
Ե՞րբ դադարեցվում է նպաստի վճարումը
Նպաստ ստանալու իրավունքը դադարեցվում է՝
երեխան 6 տարեկան դառնալուց հետո,
երեխան կամ ծնողը մահանալու դեպքում,
երեխայից հրաժարվելու դեպքում,
երեխային սոցիալական պաշտպանության հաստատությունում տեղավորելու դեպքում,
երեխան որդեգրվելու դեպքում,
ծնողը տարեկան մեկ անգամ ՀՀ-ում լինելու հանգամանքը չհաստատելու դեպքում։
Ծնողի մահվան դեպքում նպաստի վճարումը
Եթե ծնողը մահանում է և ունի չվճարված նպաստի գումարներ, ապա այդ գումարները վճարվում են՝
շահառու երեխայի մյուս ծնողին,
շահառու երեխայի 18 տարեկան և ավելի տարիքի քույրին կամ եղբորը։
Այս անձը պետք է տարածքային կենտրոն ներկայացնի դիմում՝ կից ներկայացնելով ծնողի մահվան վկայականը և անհրաժեշտ այլ փաստաթղթերը։
Ե՞րբ կգործի նոր կարգավորումը
Օրենքն ընդունվել է 2025 թվականի դեկտեմբերի 17-ին, իսկ կառավարության որոշումը նախատեսված է ընդունել մինչև 2026 թվականի մարտ։
Նպաստը նշանակվում է այն երեխաների համար, որոնք ծնվել են 2026 թվականի հունվարի 1-ին կամ դրանից հետո։
Կարևոր՝ մինչև 2026 թվականի հունվարի 1-ը ծնված երրորդ և հաջորդ երեխաների համար շարունակում է գործել 2021 թվականի դեկտեմբերի 23-ի N 2169-L կառավարության որոշմամբ սահմանված դրամական աջակցության համակարգը, որը նույնպես կազմում է ամսական 50,000 դրամ։ Այդ աջակցությունը, անկախ դրա դադարեցված լինելուց, վերանվանվում է սույն օրենքով նշանակված նպաստի։
Ինչպե՞ս կազդի նոր կարգավորումը ընտանիքների վրա
Երրորդ և յուրաքանչյուր հաջորդ երեխայի նպաստի ներդրմամբ բազմազավակ ընտանիքները կստանան.
ֆինանսական աջակցություն՝ Ամսական 50,000 դրամ յուրաքանչյուր երրորդ և հաջորդ երեխայի համար՝ մինչև 6 տարեկան դառնալը։ Սա ընդհանուր առմամբ կազմում է 3,600,000 դրամ յուրաքանչյուր երեխայի համար։
Պարզեցված դիմելու գործընթաց՝ առցանց դիմելու հնարավորությունը՝ առանց փաստաթղթեր ներկայացնելու, ինքնաշխատ տվյալների ստուգմամբ և արագ որոշումների կայացմամբ։
Իրավական հստակություն՝ օրենքով պաշտպանված և կանխատեսելի աջակցություն, որը երաշխավորում է նպաստի շարունակականությունը բոլոր պայմանները բավարարելու դեպքում։
Սոցիալական պաշտպանվածություն՝ նպաստը նպաստում է բազմազավակ ընտանիքների սոցիալական ապահովվածությանը և ստեղծում կենսամակարդակի բարձրացման հնարավորություններ։
Նախագիծն ուղղված է ժողովրդագրական իրավիճակի բարելավմանը, բազմազավակ ընտանիքների սոցիալական աջակցությանը և ծնելիության խթանմանը՝ երաշխավորելով ֆինանսական կայուն աջակցություն յուրաքանչյուր երրորդ և հաջորդ երեխայի համար,- տեղեկացնում է Iravaban.net-ը։
