Գյումրու գլխավոր եկեղեցին՝ ժողովրդի ասած «Յոթ վերքը», վեր է խոյանում քաղաքի Վարդանանց կենտրոնական հրապարակում։
Եկեղեցին կառուցվել է 1874-1886 թթ-ին։ Սև տուֆից կառուցված եկեղեցին ի սկզբանե փայտյա է եղել։ Բանն այն է, որ XVII դարում նրա տեղում մատուռ է եղել, որը կառուցվել էր Կամսարական իշխանների կամքով. այդտեղ պահվել է «Սուրբ Աստվածածնի յոթ վշտերի» կերպարը։
Արևմտյան Հայաստանից սրբապատկերը տեղափոխվել է Մարմարաշենի եկեղեցի, բայց քանի որ այն մոտ է եղել սահմանին, 1832թ-ին որոշվել է սրբապատկերը տեղափոխել Հառիճավանք։ Բայց երբ մասունքը հայտնվել է Գյումրիում, քաղաքացիները թույլ չեն տվել տեղափոխել այն ուրիշ տեղ։
«Յոթ վերք» եկեղեցու ներքին հարդարանքը անսովոր է. դա միակ հայկական եկեղեցին է, որի խորանին պատկերակալներ կա. սա ավելի շատ բնորոշ է ուղղափառ եկեղեցիներին։
Պատերը հարուստ զարդարված են որմնանկարներով, իսկ խորանի կենտրոնին կարելի է տեսնել Աստվածամոր և Նորածնի պատկերը։ Ասում են, որ եկեղեցին այնպես է կառուցված, որ հենց գմբեթներն են իրենց վրա վերցրել հարվածի ուժը և դրա արդյունքում եկեղեցին կանգուն է մնացել։ Իսկ այդ երկու գմբեթները մինչև հիմա դրված են եկեղեցու բակում։
