Խոշոր հրդեհից 5 տարի անց Փարիզի Աստվածամոր տաճարը վերաբացվում է այցելուների և երկրպագության համար:
Դեկտեմբերի 7-ին հանդիսավոր կերպով կներկայացվեն լայնածավալ վերակառուցման արդյունքները։ Միայն վերականգնողների կողմից Հիսուսի մարմարե արձանի ձեռքին դրված կապարի մի փոքրիկ կտորն է հիշեցնում աշխարհահռչակ տաճարի սարսափելի վիճակը 2019 թվականի ապրիլի 15-ի ավերիչ հրդեհից հետո:
Այդ ժամանակ հազարավոր մարդիկ հավաքվել էին Փարիզի ճարտարապետական խորհրդանիշի մոտ և սարսափած հետևում էին, թե ինչպես է կրակը արագորեն ոչնչացնում տաճարի գագաթը, տանիքի զգալի մասը, կենտրոնական կամարները և ներքին հարդարանքը:
««Նոտր Դամ»-ում բռնկված հրդեհը ազգային վերք էր, դուք կարողացաք բուժել այն», — ասել է Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնը վերականգնման աշխատանքներում ներգրավված ռեստավրատորների հետ վերջերս կայացած հանդիպման ժամանակ:
Աշխարհաչակ Նոտր Դամը, որը կառուցվել է 1163-1345 թվականներին, ոչ միայն Փարիզի գլխավոր ճարտարապետական հուշարձաններից մեկն է, այլ նաև Ֆրանսիայի ազգային սրբավայրը: Վերականգնման համար հատկացված հնգամյա ժամկետը Մակրոնի անձնական խոստումն էր և հավակնոտ նախագիծ, որի վրա ջանք ու ծախս չի խնայվել։
Ամբողջ աշխարհից հավաքվել է ավելի քան 800 միլիոն նվիրատվություն, 700-ն արդեն ծախսվել է։ Նվիրաբերված մնացած միջոցները կուղղվեն աբսիդի և հենարանների վերականգնմանը։
Աշխատանքները կսկսվեն տաճարի բացումից հետո և կտևեն ևս երեք տարի։
Ամեն ոք, ով այցելել է այս տաճար մինչև հրդեհը, կզարմանա՝ տեսնելով, որ հաջողվել է պատերը ազատել դարավոր մրից և կեղտից։ Մաքրված պատուհանները ավելի շատ լույս են թողնում, քան նախկինում, ինչի շնորհիվ պատի նկարների գույներն ու ոսկե տերևներն ավելի վառ են փայլում: 2300 արձանն ու 8000 երգեհոնային խողովակը նույնպես մանրակրկիտ մաքրվել է։ Վերջերս տեղադրվել է 1500 նոր աթոռ՝ ոչ առանց նախնական օրհնությունների։
Վերականգնման գործընթացում ներգրավված է եղել գրեթե 250 ընկերություն և արտադրամաս։
Նախագահ Մակրոնը դեկտեմբերի 7-ին տաճարում ելույթ կունենա 3000 հյուրի, այդ թվում՝ 50 պետությունների և կառավարությունների ղեկավարների ներկայությամբ։ Արարողությանը իր ներկայության մասին հայտարարել է Դոնալդ Թրամփը, հյուրերի թվում է Վլադիմիր Զելենսկին։ Գերմանացիների անունից Փարիզ կգա Գերմանիայի նախագահ Ֆրանկ-Վալտեր Շտայնմայերը։
Նաև, ըստ Ելիսեյան պալատի, հրավիրվել են Քյոլնի տաճարի արհեստանոցի ներկայացուցիչներ, որոնք մեծ ներդրում են ունեցել տաճարի վերականգնման գործում։
Նոտր Դամի զանգերի լեզուները պատրաստվել են Ստորին Բավարիայի Անզենկիրխեն քաղաքում:
Քյոլնում վերականգնվել են չորս վիտրաժներ, որոնք ստեղծվել են ֆրանսիացի նկարիչ Ժակ Լե Շևալիեի կողմից 1965 թվականին։ Դրանք մաքրվել են կապարի վնասակար փոշուց, ապակու ճաքերը կնքվել, կապարե միջնորմների վնասվածությունը վերականգնվել և եզրերի թեքությունները փոխարինվել են, որից հետո դրսից կրկին ամրացվել են պատուհանների պանելները:
Սա օտարերկրյա մասնագետների արհեստանոցի միակ ներդրումն է միջնադարյան տաճարի լայնածավալ վերականգնման գործում: Վերևի աջ մասում՝ մուտքի մոտ են տեղադրված անկանոն վանդակավոր նախշով վիտրաժները:
Դեկտեմբերի 7-ին Մակրոնի ելույթից հետո Փարիզի արքեպիսկոպոս Լորան Ուլրիխն իր գավազանով դուռը կթակի և հանդիսավոր կերպով կմտնի տաճար երգեհոնի հնչյունների ներքո։ Հաջորդ օրը՝ կիրակի, դեկտեմբերի 8-ին, արքեպիսկոպոսը վերականգնված տաճարում կմատուցի առաջին պատարագը, որի ընթացքում կօծվի նաև նոր բրոնզե խորանը։
Մայր տաճարի հանդիսավոր բացումը տեղի կունենա անվտանգության ուժեղացված միջոցառումների ներքո։ Փարիզը վերածվել է ամրոցի՝ կարգուկանոն պահպանելու համար կանչվել է անվտանգության շուրջ 6000 աշխատակից: Սպասվում է, որ այս շաբաթավերջին մոտ 40 հազար մարդ կհավաքվի՝ տեսնելու, թե ինչպես է տաճարը վեր հառնել մոխիրներից։
Այցելելու համար հարկավոր է գրանցվել առցանց՝ այցելելով ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության կայքը՝ այցելությունից առնվազն երկու օր առաջ: Չնայած մշակույթի նախարարի ավելի վաղ արած կոչերին՝ տաճար մուտք գործելու համար զբոսաշրջիկներից գումար վերցնելու մասին, կաթոլիկ եկեղեցու խնդրանքով, տաճար այցելելը մնում է անվճար։
Ֆրանսիայում մինչև 1905 թվականը կառուցված բոլոր եկեղեցիներն ու վանքերը գտնվում են պետության իրավասության ներքո, որը պատասխանատու է դրանց անվտանգության համար։
