Հանրային ռադիոընկերության գործադիր տնօրենի երեկվա «դեբյուտը» դժվար է նույնիսկ «վատ ժուռնալիստիկա» որակել, քանի որ այն թեեւ ժուռնալիստիկայի հարուստ ավանդույթներ ունեցող ԶԼՄ-ի կայքում էր զետեղվել, սակայն ընդհանրապես կապ չուներ ժուռնալիստիկայի հետ։ Նույնիսկ՝ ամենավատ։
Հարկավ, Գարեգին Խումարյանը տեղյակ է, թե ինչ է ժուռնալիստիկան, իսկ նրա հայրը՝ Կորյուն Խումարյանը, եթե ողջ լիներ ու շարունակեր դասավանդել ԵՊՀ-ի ժուռնալիստիկայի ակուլտետում (տողերի հեղինակին նույնպես դասավանդել է), ապա հաստատ կնշեր հռչակագրային այս նախադասությունը՝ ժուռնալիստիկան հանրային կարեւոր առաքելություն է, որը միտված է հանրության բոլոր շերտերի տեղեկացված լինելու իրավունքի սպասարկմանը՝ անկախ այդ շերտերի քաղաքական ճաշակից, նախասիրությունից, կրոնից, դավանանքից․․․․մազերի երկարությունից, մաշկի գույնից եւ նույնիսկ՝ քթի ձեւից։
Հետեւաբար, այն տեքստը, որը հանրային լրատվամիջոցի ինքնակոչ «տանտիրոջ» իրավունքով հեղինակել ու հանրայնացրել է Գարեգին Խումարյանը, արժանի է համարվել «քաղաքական ճառասացություն»։ Սոսկ։
Հավակնություն չկա այդ տեքստում արտացոլված դիրքորոշումներին գնահատական տալ, քանի որ այդ՝ Խումարյանի անունից հրապարակված տեքստը հանրության մի անդամի խիստ անձնական, սուբյեկտիվ տեսակետն է հանրության մեկ այլ անդամի, Հանրային ռադիոյի առաքելության մեկ այլ շահառուի՝ ՀՀ վարչապետի տեսակետների, դիրքորոշումների, առաջարկների, թեզերի վերաբերյալ։ Խնդիրը, սակայն, ֆիքսելն է տեքստի բովանդակության եւ դրա հեղինակի զբաղեցրած պաշտոնի անհամատեղելիությունը, քաղաքական զսպվածության փոխարինումը քաղաքական աղաղակող ակտիվիզմով։
Արդ, ոչ մի խնդիր չկա նրանում, որ պարոն Խումարյանը որոշել է հայտնել իր քաղաքացիական դիրքորոշումը, պարզապես պետք է դրան նախորդեր մեկ այլ գործողություն՝ ազատման դիմումը գրելը։ Նա, ասենք, կարող էր հագնել իր սիրելի կարմիր կամ բոսորագույն սվիետրը, ձեռքն առնել գրիչը ու ցլին հատուկ ժրաջանությամբ ազատվել իր ըմբոստությունը սահմանափակող կապանքից՝ հանրային սեփականություն համարվող կառույցի ղեկավարի պաշտոնից։
ՀՀ-ում, պարոն Խումարյանն էլ կվկայի, վերջին առնազն 5 տարում որեւէ մեկը կաշկանդված չէ իր քաղաքացիական դիրքորոշումը հրապարակավ հայտնելու հարցում, եթե, իհարկե, այդ ազատությունը չի վարկաբեկում դիրքորոշում հայտնողի զբաղեցրած պաշտոնը։ Այնպես որ՝ ի գործ։
Եվ մինչ պարոն Խումարյանը կգրի իր դիմումը՝ անդրադառնանք նրա քաղաքական տեքստի որոշ ձեւակերպումներին, որոնք չափազանց խոցելի են ու վիճահարույց։ Նախ ֆիքսենք, որ Խումարյանն իրեն համարում է «տան տեր», ընդ որում՝ առանց այդ կապակցությունը չակերտների մեջ վերցնելու։ Իր պաշտոնի այսպիսի խեղված ընկալումն էլ, ենթադրաբար, ստիպել է պարոն Խումարյանին հանդես գալ ոչ թե օրենքով սահմանված լիազորություններ ունեցող պաշտոնյային պատշաճող խոսքով, այլ՝ «տնավարի զրից»-ի ժանրում շարադրել ասելիքը։ Ու հաջողվել է այն, ինչ հաջողվել է։
Ինչն է ապշեցնող՝ պետական ֆինասավորմամբ «տան» «տերը» ներողություն է խնդրում «Հանրային ռադիոյի այն ունկնդիրներից, ում սպասելիքները չարդարացրին»։ Հարց է ծագում՝ ովքե՞ր են այդ ունկնդիրները, որոնց սպասելիքներըը չեն արդարացել, քանի՞սն են նրանք, եւ, բացի այս, ի՞նչ սպասելիքների մասին է խոսքը, ի՞նչ էին սպասում լսել եթերում ունկնդիրները, որ, փաստորեն, չեն լսել։ Եվ հետո՝ արդյոք այդ՝ «չարդարացված սպասելիքներով» ունկնդիրների անունից հանդես եկած «տանտերն» իր կանխակալ վարքագծով չի՞ խախտել այն ունկնդիրների իրավունքները, որոնց սպասելիքները արդարացել են։
Խումարյանը կարո՞ղ է վկայակոչել ունկնդիրների սպասելիքներն «արդարացված չլինելը» վկայող որեւէ փաստ կամ ապացույց՝ բողոք, նամակ, դիմում, որը անխոցելի կդարձնի իր վերոհիշյալ ձեւակերպումն ու կարդարացնի ռադիոլսողների որոշակի խմբի շահերի պաշտպանության դիրքերից հանդես գալու իր որոշումը։ Կարո՞ղ է հանկարծ պարզվի, որ «չարդարացած սպասելիքներով ունկնդիրներ» ասելով՝ Խումարյանը նկատի ունի հենց իրեն, պարզապես որոշել է իր սրտի խոսքը վարչապետի հարցարզույցի վերաբերյալ հայտնել՝ վախկոտի պես թաքնվելով երեւակայական «չբավարարված սպասելիքներով» ունկնդիրների անվան տակ, ու, փաստորեն, խեղաթյուրելով իրականությունը, թյուրիմացության մեջ գցել հանրային ռադիոյի շահառուներին։
«Վարչապետի հետ մեր հարցազրույցն անկասկած շատ ավելի լավը կարող էր լինել», հաջորդիվ գրում է Խումարյանը՝ հավելելով․«Հունվարի 31-ին այս տաղավարում ծավալված ու մեր ռադիոլսողներից շատերի մոտ հարցեր առաջացրած խոսույթը քաղաքական չէր։ Այն «խորհուրդ խորին»-ի շուրջ էր՝ մեր երկրի գոյաբանական իմաստների ու մեր ինքնության շուրջ։ Այն ծավալվել է իմ ղեկավարած լրատվամիջոցում, եւ որպես տան տեր պիտի մի երկու բառ էլ ես ասեմ»։
Արդ, ի՞նչ նկատի ունի Խումարյանը «ավելի լավը» ասելով։ «Ավելի լավը»՝ հաղորդավարի տված հարցերի՞ առումով, հարցազրույց վարելու բավարար պրոֆեսիոնալիզմ ու հմտություններ ցուցաբերելո՞ւ առումով, թե՞ վարչապետի տված պատասխաների՝ «ավելի լավը» լինելու առումով։ Կարո՞ղ ենք ենթադրել, որ «լավ» հարցազրույց ասվածը Խումարյանի չաափանիշներով այն է, երբ հարցազրույց տվողը արտահայտում է այնպիսի մտքեր, որոնք «իքս» ԶԼՄ-ի գործադիր տնօրենի սրտով են, ճաշակով, հարիր նրա «կարդացածությանն ու փչացածությանը»։
Հանրային ռադիոյի տնօրենը, հարկավ, ներողություն կարող էր խնդրել միայն այն դեպքում, եթե հարցազրույցը եթեր տալու ժամանակ տեղի ունենար որեւէ տեխնիկական խոտան կամ չնախատեսված դիպված, ասենք՝ պատահաբար անջատվեր հոսանքը կամ ինտերնետը, խափանվեր վարչապետի միկրոֆոնը՝ լսարանին զրկելով որակյալ հաղորդում ունկնդրելու հնարավորությունից, կամ, ասենք, ստուդիա մտներ որեւէ անկոչ հյուր ու հայհոյեր ռադիոյի գործադիր տնօրինությանը։
Մինչդեռ Խումարյանի «ներողության» առիթը, ինչպես հասկացանք, վարչապետի շուրթերից իր քիմքին ու ականջին հաճո մտքեր ու թեզեր չլսելու հանգամանքն է, ինչն էլ ստիպել է պետական հիմնարկը իր «տան» հետ շփոթած սուբյեկտին գնահատական տալ «իր տուն եկածի» խոսույթին։
Խնդիրն այն է, որ Խումարյանը մինչեւ այժմ որեւէ կերպ չի օգտագործել իր դիրքը՝ հրապարակավ կարծիք հայտնելով՝ առարկելով, ընդդիմանալով վարչապետի կամ որեւէ պաշտոնյայի հանրային դիրքորոշման։ Եվ այժմ, փաստորեն, երբ իր պաշտոնավարման ավատին մնացել է մոտ երկու ամիս, որոշել է ըմբոստ մաչոյի կերպարի մեջ մտած դուրս գալ «կոմֆորտ զոնայից», որտեղից դուրս չեկավ 44-օրյա պատերամզից հետո, 2021-ի Իշխանասարի դեպքերից հետո, 2022-ի սեպտեմբերյան ագրեսիայից հետո, մինչեւ իսկ՝ ԼՂ-ի հայաթափումից հետո։
Խումարյանն իր կեցվածքով հիշեցնում է հայտնի «սքեթչի» հերոսին, որը տաքսու վարորդին հորդորում է քշել Թուրքիա՝ թուրքերի հարցերը լուծելու, քանի որ դրանք 1915 թվին ցեղասպանության են ենթարկել հայերին։ Երբ տաքսիսիտը հարցնում է՝ ինչո՞ւ է հիմա որոշել լուծել թուրքերի հարցերը, տասնյակ տարիներ անց, նորաթուխ ռազմահայրենասերը պատասխանում է՝ «երեկ եմ իմացել միտինգի ժամանակ»։
Հ.Գ․ Մի պահ մտովի շրջենք ժամանակը, վերադառնանք Սերժ Սարգսյանի, Ռոբերտ Քոչարյանի նախագահության տարիներ, պատկերացնենք, որ այս երկուսը հյուր են գնացել Հանրային ռադիո, հարցազրույց տվել։ Եվ այդ օրերին ռադիոյի տնօրենի պաշտոնը զբաղեցնող Արմեն Ամիրյանը, կամ, ասենք, Արման Սաղաթելյանը որոշել են օգտագործել ռադիոյի հեղինակությունը, պաշտոնական կայքն ու քաղաքական գնահատական տալ նախագահների հայտարարություններին։ Թե ի՜նչ կհաջորդեր նման անհեռատես «խիզախումին», կարող է գլխի ընկնել 2019-ին՝ հեղափոխությունից հետո, տնօրեն դարձած Գարեգին Խումարյանը։
