Նախօրեին «Յոլյանի անվան արյունաբանական կենտրոն»-ը հայտարարություն տարածեց, ըստ որի՝ խնդրում են քաղաքացիներին արյան պաշարների համալրման նպատակով ներկայանալ արյունատվության։
Կորոնավիրուսային համաճարակի դեմ պատվաստումների ֆոնին այս հայտարարությունը հանրության շրջանում տարբեր հարցեր առաջացրեց՝ արդյոք քովիդի դեմ պատվաստված լինելու հանգամանքը խանգարո՞ւմ է դառնալ արյան դոնոր, եթե քովիդով վարակվել և ապաքինվել է անձը, որքա՞ն ժամանակ անց կարող է արյուն հանձնել և նմանօրինակ այլ հարցեր:
Երևանի պետական բժշկական համալսարանի համաճարակաբանության ամբիոնի ավագ դասախոս Արման Բադալյանը «Հայկական ժամանակի» հետ զրույցում ասաց՝ հայտարարել, թե եթե դու պատավաստված ես քովիդի դեմ և չես կարող արյուն հանձնել, նման բան չկա ամբողջ աշխարհում: Սա վերաբերում է բոլոր պատվաստանյութերին:
«Հետպատվաստումային շրջանում կարելի է հետաձգել, որովհետև պատվաստված անձը պատվաստումը ստանալուց հետո դիսկամֆորտ է զգում. ջերմությունն է բարձրանում, թուլություն է զգում, այսինքն՝ զգում է տեղային ռեակցիաները, որոնք սպասելի են օրգանիզմի կողմից: Արյան դոնոր հանդիսանալով՝ անձն արդեն իսկ մի փոքր թուլություն է զգում, քանի որ արյուն է կորցնում: Արյուն հանձնել այն պարագայում, երբ քեզ վատ ես զգում, այդքան էլ ճիշտ չէ»,- ասաց մանսագետը:
Նրա կարծիքով՝ այս տեսակ մեկնաբանությունները կարող են վատ անդրադառնալ հասարակության շրջանում. սա կարող է բերել այն բանին, որ մարդը կարող է ցանկանալ պատվաստվել քովիդի դեմ, բայց այդ տեսակ թյուր կարծիք լսելով, թե պատվաստված լինելով՝ չի կարող արյուն հանձնել, անհեթեթություն է: Այս պարագայում մարդիկ կարող են նույնիսկ պատվաստանյութի հանդեպ վստահությունը կորցնել:
«Յոլյանի անվան արյունաբանական կենտրոնի արյան բանկ»-ը բացատրում է արյան դոնոր հանդիսանալու պայմանները և հակացուցումները
1) Եթե պատվաստվել եք կորոնավիրուսային հիվանդության դեմ, երբ կարելի է արյան դոնոր լինել
Քովիդի դեմ պատվաստվելուց հետո պետք է անցած լինի առնվազն 10 օր։
2) Եթե վարակվել եք կորոնավիրուսային հիվանդությունով, երբ է թույլատրվում արյուն հանձնել դոնորության համար
Եթե քովիդը հաղթահարել եք թեթև, առանց թոքերի բորբոքման, ապա՝ 2 ամիս անց։ Այլ պարագայում՝ 6 ամիս անց։
- Կանանց համար թույլատրելի նվազագույն քաշը 52 կգ է, տղամարդկանց համար՝ 62 կգ։
Արյուն կարող եք հանձնել, եթե ձեր կարճատեսության կամ հեռատեսության ցուցանիշները չեն գերազանցում -6 և +6 դիոպտրիան։ - Նախորդ օրը ոգելից խմիչքներ ընդունած չպետք է լինեք։
- Նախորդ երեկո յուղոտ, տապակած սնունդ մի ընդունեք։
- Հերթում դիմանալու համար արյունատվության օրը կարող եք ըմպել առանց կաթ սուրճ, հյութ (բայց ոչ թան կամ այլ կաթնամթերք) և ուտել չոր՝ առանց կրեմի հացաբուլկեղեն։
- Հակաբիոտիկների կիրառումից պետք է անցնի առնվազն 14 օր, ասպիրինի կիրառումից՝ 5 օր, ցավազրկողներից (նիմեսիլ, պարացետամոլ, իբուպրոֆեն, կետոպրոֆեն և այլն) 3 օր։
- Վերջին դաջվածքից հետո պետք է անցած լինի առնվազն 6 ամիս։
- Վիրահատությունից հետո պետք է անցած լինի առնվազն 6 ամիս։
- Ատամի նյարդի հեռացումից հետո պետք է անցած լինի առնվազն 6 ամիս։
Ատամի հեռացումից հետո՝ 10 օր։ - Ջերմության բարձրացումից (37 ջերմաստիճանից բարձր), վերին շնչառական ուղիների սուր բորբոքումներից՝ 14 օր։
- Քովիդի դեմ պատվաստվելուց հետո պետք է անցած լինի առնվազն 10 օր։
- Ծննդաբերությունից հետո պետք է անցած լինի առնվազն 1 տարի, իսկ կրծքով կերակրելու դադարից միայն 3 ամիս հետո կարելի է դառնալ դոնոր։
- Դաշտանից պետք է անցած լինի առնվազն 5 օր։
- Էութիրոքսինի թույլատրելի դեղաչափը 25 մգ-ն է։
Որ պարագայում հակացուցում կա արյան դոնոր դառնալու համար
- Վահանաձև գեղձի հանգույցը (զոբը) հակացուցում է։
- Որևէ օրգանի հեռացումը հակացուցում է։
- Կրած սրտամկանի սուր ինֆարկտը, գերճնշումը, սրտի արատները, ինսուլտը հակացուցում են:
- Շնչառական օրգանների քրոնիկական հիվանդությունները (քրոնիկական օբստրուկտիվ բրոնխիտ, ասթմա,
- Էմֆիզեմա) հակացուցում են:
- Լյարդի ցիռոզը, քրոնիկական հեպատիտը, լեղաքարերը՝ լեղապարկի բորբոքմամբ, հակացուցում են:
- ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ը, սիֆիլիսը, վիրուսային հեպատիտները, տուբերկուլյոզը, բրուցելյոզը հակացուցում են:
Մինչ արյունատվությունը՝ բոլոր դոնորներն անպայման անցնում են թերապևտի զննում։
