Ցուրտ եղանակին, ձմեռային արձակուրդներին բոլոր հաստատությունների ճաշացանկում հայտնվում են խմիչքներ. դրանց շարքում՝ գլինթվեյն, կակաո, տաք շոկոլադ և չիչխանի թեյ: «ՌԻԱ Նովոստին» դիետոլոգների հետ վերլուծել է այդ ըմպելիքների բաղադրությունն ու ազդեցությունն օրգանիզմի վրա:
Գլինթվեյն
Ինչպես նշում է սննդաբան Մարգարիտա Կորոլյովան, գլինթվեյնը կարելի է պատրաստել ցանկացած հյութից. ամեն ինչ կախված է համային նախասիրություններից և անհատական հատկություններից, պետք է հիշել, որ բոլոր հյութերն ունեն օգտակար բաղադրիչներ և շաքարի տարբեր քանակություն:
«Նռան հյութով գլինթվեյնը հիանալի ընտրություն է, դա թույլ կտա ձեզ ստանալ և վիտամիններ, և հանքանյութեր և հակաօքսիդանտներ և կենսաբանորեն ակտիվ բաղադրիչներ, որոնք տաք վիճակում մարդուն կօգնեն տաքանալ և աշխուժանալ», – ասել է Կորոլյովան:
Բայց, ըստ սննդաբանների, գլինթվեյնի մեջ ամենակարևորը և օգտակարը համեմունքներն են:
«Դարչին, մեխակ, կոճապղպեղ. դրանք տաքացնում են և լայնացնում անոթները: Նրանք հանգստանում են, կարգավորում են զարկերակային ճնշումը, տաքացնում են ցուրտ ժամանակահատվածներում, խթանում են արյան պերիֆերիկ շրջանառությունը», – ասում է սննդաբան Սերգեյ Օբլոժկոն:
Նա ավելացրել է, որ մնացած բաղադրիչները՝ մրգերը, հատապտուղներն արդեն ավելի քիչ դեր են խաղում, նրանք ավելի շուտ համ են հաղորդում:
«Եվ եթե մենք խոսում ենք այս ըմպելիքին ալկոհոլ ավելացնելու մասին, ապա այնտեղ կա նաև հակաօքսիդանտների մեծ պարունակություն, որոնք ապահովում են անոթային համակարգի լավ աշխատանքը և նույնիսկ Ալցհեյմերի հիվանդության կանխարգելումը, աջակցում են ճանաչողական գործառույթին: Կարմիր գինու մեջ պարունակվող բաղադրիչները նպաստում են նաև օրգանիզմի թունազերծմանը, օրգանիզմում կուտակված տոքսինների վերացմանը», – նշել է Կորոլյովան:
Որպես կանոն, գլինթվեյն պատրաստելու համար օգտագործվում է սպիրտի ցածր պարունակությամբ չոր գինի`մինչև 13%:
Կակաո
Կաթ, կակաոյի փոշի և, եթե ցանկանաք, շաքար. ահա կակաոյի ամբողջական բաղադրատոմսը. մինչդեռ սննդաբանները համակարծիք են, որ այս հասարակ ըմպելիքը պարունակում է շատ վիտամիններ և օգտակար բաղադրիչներ:
«Այս ըմպելիքը պարունակում է վիտամիններ, միկրոտարրեր, հանքանյութեր, հակաօքսիդանտներ: Վիտամիններից առկա են A, E, վիտամին K, ինչպես նաև В խմբի վիտամիններ, որոնք մեծ դեր են խաղում նյութափոխանակության գործընթացքում և ունեն իմունախթանիչ ազդեցություն», – ասել է Կորոլյովան:
Նաև, ըստ նրա, կակաոյի բաղադրության մեջ առկա է ինչպես կալցիում, այնպես էլ ֆոսֆոր, որոնք կարևոր են մանկական օրգանիզմի համար. դրանք թույլ են տալիս ճիշտ կառուցել ոսկրային զանգվածը: Բացի այդ, կակաոյի մեջ պարունակվող կալիումը օգտակար է անոթային համակարգի համար, իսկ կաթը պարունակում է բավարար քանակությամբ ճարպեր և միկրոտարրեր երիտասարդ օրգանիզմի աճի և զարգացման համար:
Այն նաև պարունակում է ավելի քիչ կոֆեին, քան թեյն ու սուրճը, ուստի այն կարող են խմել երեք տարեկանից սկսած երեխաները և զարկերակային ճնշման և սրտի ռիթմի խնդիրներ ունեցող մարդիկ:
Բացի այդ, ինչպես նշում է սննդաբան Կորոլյովան, կակաոյի փոշու շնորհիվ կարգավորվում է անոթային պատի, միևնույն ժամանակ բարձրանում է օրգանիզմի ընդհանուր տոնուսը:
Ընդհանուր աշխատանքային կարողությունը, տրամադրությունը բարձրանում է, հիշողությունը բարելավվում է, հնարավոր է լինում կենտրոնացնել ուշադրությունը, և որոշակի ժամանակահատվածում այն նաև կուշտ է պահում», – ասել է նա:
Միևնույն ժամանակ, սննդաբանները միաբերան զգուշացնում են, որ այս բոլոր օգտակար հատկությունները հանդիպում են միայն բնական կակաոյի փոշու մեջ: Իսկ արտադրության մեջ ստացվածվածների դեպքում պարզ չէ, թե որտեղից է կակաոյի փոշին, ընդհակառակը, այն կարող է վնասել և առաջացնել ալերգիա:
Բայց դրա «եղբորը»՝ տաք շոկոլադին, սննդաբան Օբլոժկոն խորհուրդ է տալիս զգուշորեն վերաբերվել:
«Միայն մարզիկները, մետալուրգները, պողպատագործները կարող են օգտագործել դա, քանի որ 100 գրամից ստանում ենք 500 կալորիա, այդպիսի ըմպելիքի կես բաժակը կունենա հսկայական կալորիականություն: Եթե մարդը սպորտով է զբաղվում, դահուկ է քշում կամ ամբողջ օրը քայլում է, ապա այդ ըմպելիքը ուժ կտա մինչև մարզումը, դրա ժամանակ կամ դրանից հետո, բայց բազմոցին նստած ավելի լավ է չխմել այն», – նշել է Օբլոժկոն:
Չիչխանի թեյ
Այս ըմպելիքը պարունակում է չիչխանի հատապտուղներ, տաք ջուր կամ թեյ և համեմունքներ, որոնք, ըստ սննդաբանների, կապահովեն վիտամիններով և կբարձրացնեն իմունիտետը, ինչը հատկապես անհրաժեշտ է ձմռանը:
«Մեզ մոտ այժմ ձմեռ է, մեր սննդակարգում քիչ քանակությամբ մրգեր և բանջարեղեն ունենք, այնպես որ ձմռան կեսերից չիչխան ուտելը հիանալի տարբերակ է վիտամին C-ով լիցքավորելու համար։ Չիչխանի թեյի դեպքում գլխավորն այն է, որ այն շատ երկար չեռա. այդ դեպքում չիչխանը կլինի վիտամին C- ի չեմպիոն: Վիտամին C- ն ունի իմունիտետը բարձրացնելու ապացուցված ունակություն, ինչը հատկապես կարևոր է հիմա», – ընդգծել է Օբլոժկոն:
Բացի այդ, չիչխանը հարուստ է A վիտամինով, այն պարունակում է նաև բետա-կարոտին և ճարպերը լուծող E և K վիտամիններ:
«Այս ըմպելիքը քաղցրավենիքի և համեմունքների հավելումով կթողնի վառ համային տպավորություններ, կտոնուսավորի և նույնիսկ թույլ կտա ձեզ կուշտ զգալ: Քանի որ պարզվում է՝ բավականին հագեցնող է՝ մի կողմից ըմպելիք է, իսկ մյուս կողմից՝ աղանդեր», – ասել է սննդաբան Կորոլյովան:
